Wróć do strony głównej

Główna biblioteka Pythona

https://docs.python.org/3/library/index.html

Konwencje nazw

Aby już po samej nazwie obiektu można było się zorientować co zawiera, przyjęły się określone zasady nazywania obiektów w programie. Co do zasady wszystkie dokumenty związane z programowaniem powinny być w języku angielskim

Zmienne:

• nazwa powinna zawierać małe litery i podkreślniki, np. address_data
• długość nazwy zmiennej powinna być wprost proporcjonalna do czasu jej trwania, tj. zmienna globalna wykorzystywana wielokrotnie powinna nazywać się main_database_server_address, a zmienna wewnętrzna użyta kilka razy może nazywać się server
• nazwy jednoliterowe powinny być używane tylko jako liczniki, np. i, j, k albo n
• zmienne typu bool najlepiej aby miały nazwę w formie przymiotnika, np. is_palindrome, emergency_communication_available

Funkcje:

• nazwy funkcji powinny spełniać te same wymagania co nazwy zmiennych
• najlepiej aby nazwy funkcji były czasownikami opisującymi co dana funkcja wykonuje, np. sort_users_by_name(), display_interface()
• argumenty funkcji są zmiennymi lokalnymi więc ich nazwy powinny być krótkie

Klasy:

• nazwy klas powinny być zapisane używając CamelCase, np. WindowManager, MainDatabaseConnection
• jeżeli jakaś klasa jest tylko interfejsem po którym pozostałe klasy mają dziedziczyć, na początku jego nazwy można dodać “I”, np. IGamePlayer
• podobnie jak we wszystkich pozostałych obiektach, im bardziej powszechnie używana jest klasa, jej nazwa powinna być bardziej szczegółowa

Formatowanie kodu źródłowego

Aby tekst programu pozostawał czytelny i łatwo współpracowało się z innymi twórcami, powinno się przestrzegać jednolitego formatowania tekstu programu. Dotyczy to m.in. ilości spacji, szerokości wcięć, kolejności importowania itp. Nie trzeba tego robić ręcznie, powinno się korzystać raczej z zewnętrznego narzędzia, np. Ruff. Po skonfigurowaniu i uruchomieniu autoformatowania wszystko będzie się wykonywało automatycznie - należy jedynie pilnować aby wszystkie osoby uczestniczące w projekcie korzystały z tych samych ustawień.

Formatowanie wyjścia

Formatować tekst można za pomocą funkcji format() albo za pomocą tzw. format stringów (stringów typu f""). Obie metody są równoznaczne i stanowią po prostu różne formy zapisu tego samego.

"{} to ładny kolor, {} też".format(color1, color2)
f"{color1} to ładny kolor, {color2} też"

Dodatkowo format string pozwala na nazwanie kolejnych pól

"Nazywam się {imie}. {imie} {nazwisko}".format(imie="James", nazwisko="Bond")

Aby w konkretny sposób dostosować zapis poszczególnych pól, możemy użyć specjalnych znaczników:

Wyrównanie:

• < wyrównane do lewej, wartość domyślna dla typów tekstowych.
• > wyrównane do prawej, wartość domyślna dla typów liczbowych.
• = wyrównane do prawej, z wyjątkiem znaku, który jest wyrównany do lewej.
• ^ wyśrodkowanie

Znak:

• + Umieszcza + przed liczbami dodatnimi i - przed liczbami ujemnymi
• - Nie umieszcza niczego przed liczbami dodatnimi i - przed liczbami ujemnymi (domyślne)
• Pusta spacja umieszcza spację wiodącą przed liczbami dodatnimi i - przed liczbami ujemnymi.

Precyzja:

X.Y służy do wyrównania długości pola. X oznacza długość całej zmiennej, a Y przedstawia ile cyfr po przecinku ma być wyświetlonych.

Typ:

w zależności od typu zmiennej używane są specjalne sposoby do sformatowania tekstu. Dostępne typy to:

litera	znaczenie
d	liczba dziesiętna
b	format binarny
o	format ósemkowy
x lub X	format szestnastkowy
e lub E	notacja naukowa
f lub F	liczba zmiennoprzecinkowa
g lub G	zwykły format
c	pojedynczy znak
r	String (repr())
s	String (str())
%	wartość procentowa

Przykłady:

• liczba dziesiętna x wyśrodkowana na polu o szerokości 10 znaków: {x:^10d}
• liczba zmiennoprzecinkowa x, z dwoma miejscami po przecinku i znakiem: {x:+.2}

Dodatkowe sposoby zapisu

Aby rozbić jednolinijkowy tekst na kilka linijek w kodzie, można połączyć je nawiasami:

tekst = ("jedna "
         "długa "
         "linijka "
         "tekstu")

Aby rozbić wielolinijkowy tekst na kilka linijek w kodzie, można użyć potrójnego cudzysłowu:

tekst = """Tekst posiadający
        wiele linijek
        może być bardzo długi"""

Przeciążanie metod

Wiele funkcji w pythonie zachowuje się inaczej, jeżeli zostanie wywołana dla różnych obiektów. Na przykład funkcja print() działa inaczej dla ciągów znakowych, a inaczej dla list. Dzieje się tak dlatego, że każdy obiekt ma w sobie zakodowaną metodę definiującą w jaki sposób zamienić go na tekst nadający się do wyświetlenia na ekranie. Posiadają go także obiekty definiowane przez użytkownika. (Jeżeli nie zostaną zdefiniowane ręcznie, to interpreter stworzy je automatycznie). Znając nazwy tych metod można zdefiniować w jaki sposób nasz obiekt zachowa się przy wywołaniu funkcji.

Konwersja:

• __str__(self) - wywoływana przy konwersji na string, np. przy wywołaniu funkcji print()
• __int__(self) - wywoływana przy konwersji na int
• __float__(self) - wywoływana przy konwersji na float
• __repr__(self) - wywołane przy konwersji na tekst przy użyciu repr()

Operacje matematyczne:

• __add__(self, other) - dodawanie
• __sub__(self, other) - odejmowanie
• __mul__(self, other) - mnożenie
• __floordiv__(self, other) - dzielenie całkowite (operator //)
• __truediv__(self, other) - dzielenie zmiennoprzecinkowe (operator /)
• __mod__(self, other) - modulo (operator %)
• __pow__(self, other) potęga (operator **)

Konstruktor i destruktor:

• __init__(self) - wywoływany przy tworzeniu obiektu
• __del__(self) - wywoływany przy usuwaniu obiektu z pamięci, albo za pomocą polecenia del, albo w momencie gdy zakończy się czas życia obiektu

Operacje porównania:

• __eq__(self, other) wynik porównania equal ==
• __ne__(self, other) wynik porównania not equal !=
• __lt__(self, other) wynik porównania less than <
• __gt__(self, other) wynik porównania greater than >
• __le__(self, other) wynik porównania less or equal <=
• __ge__(self, other) wynik porównania greater or equal >=

Wycinki listy

Można uzyskać dostęp do fragmentu listy, wskazując pierwszy element i element za ostatnim elementem wycinka:

wycinek = lista[2:5]

Polecenie to utworzy wycinek od trzeciego do piątego elementu listy (elementy o numerach 2-4, ale musimy pamiętać że pierwszy element ma numer 0)

Można pozostawić jeden koniec wycinka otwarty:

wycinek = lista [2:]

W ten sposób powstał wycinek od trzeciego elementu do końca.

Specjalne funkcje dla list

Istnieje kilka zaawansowanych funkcji które można używać w połączeniu z listami aby uprościć działanie programu

Dostęp do numeru iteracji

Czasem musimy wiedzieć, na którym aktualnie elemencie listy się znajdujemy. W takim wypadku pomoże nam funkcja enumerate(), która dodaje do kolejnych elementów listy numery z oznaczeniem ich miejsca

for n, i in enumerate([4, 7, 2, 8, 9, 0]):
    print(f"element {n} listy to {i}")

Iteracja dwóch list jednocześnie

Aby połączyć iterowanie po dwóch listach jednocześnie, możemy użyć funkcji zip(). Przyjmuje ona dwie listy, a jej wynikiem jest lista krotek. Każda kolejna krotka zawiera parę elementów z listy pierwszej i drugiej.

people = ["Anne", "Bart", "Cecilia", "Dennis"]
cities = ["Rome", "Oslo", "Hamburg", "Warsaw"]

for person, city in zip(people, cities):
    print(f"{person} lives in {city}")

Usunięcie określonych elementów listy

Odfiltrowanie za pomocą filter() pozwala na stworzenie nowej listy, której elementy spełniają określony warunek. Warunek musi być określony w osobnej funkcji, która zwraca True lub False.

def isEven(number: int) -> bool:
    return num%2 == 0

evens = list(filter(isEven, range(1, 10))

Nałożenie danej funkcji na całą listę

Korzystając z map() możemy ‘zmapować’ funkcję na dany zbiór wartości. Oznacza to że na każdym elemencie zbioru zostanie wykonana podana funkcja. Powiedzmy że mamy funkcję translate() która tłumaczy dane słowo, w następujący sposób możemy przetłumaczyć całą listę.

Pamiętaj że podając funkcję jako argument do innej funkcji, podajemy tylko jej nazwę bez ().

words = ["hello", "world", "testing"]
translated_words = list(map(translate, words))

Sugestie typów zmiennych

Aby przekazać innym użytkownikom programu jakiego typu argumenty powinni przekazać do funkcji, można wskazać sugerowany typ w definicji funkcji. Nie ma to żadnego wpływu na działanie programu, jest jedynie sugestią dla innych programistów jak z niej korzystać. Można też wskazać jaki typ jest zwracany przez daną funkcję, pisząc to po strzałce ->.

Oprócz podstawowych typów wymienionych w rozdziale podstawy, możemy korzystać z sugestii typów list, tuple, dict i set. Dodatkowymi specjalnymi typami są Any i None, które sugerują dowolny typ lub brak obiektu.

Specjalnym przypadkiem jest np. argument opcjonalny, lub możliwość podania kilku typów. Należy wtedy deklaracje typów rozdzielić znakiem |. Na przykład argument może przyjąć wartość int lub None, a domyślną wartością jest None, w takim przypadku deklaracja wygląda następująco: var: int | None - None

def send_email(
    address: str | list[str],
    sender: str,
    cc: list[str] | None,
    bcc: list[str] | None,
    subject: str = '',
    body: list[str] | None = None,
) -> bool:
    ...